Jestem bardzo początkującym fanem fotografii i dopiero niedawno kupiłem starszą lustrzankę. W celu uzupełnienia braków, postanowiłem przeczytać coś z tej dziedziny. Na Grafmagu nie recenzowaliśmy jeszcze takiej książki, więc dobrze się złożyło.

Wybierając odpowiednią pozycję dla mnie, nie szukałem typowej lektury z tej dziedziny, traktującej o postawie modelek w fotografii, czy jak zrobić piękny portret lub krajobraz.

Chciałem poznać podstawy podstaw, czyli działanie aparatów, ich rodzaje, obiektywy. Książka Leszka J. Pękalskiego jest bardzo ciekawą pozycją, ponieważ znajdziemy tutaj zarówno aspekty techniczne sprzętu (dodam, że dość wnikliwie opisane) oraz w dalszej części lektury różne techniki fotografii, wszelkiego rodzaju zasady, reguły, ciekawostki dotyczące fotografowania. Wydana została nakładem wydawnictwa Helion.

Kilka słów o autorze

Leszek J. Pękalski jest z wykształcenia fizykiem teoretykiem. W przeszłości był pracownikiem na Uniwersytecie Gdańskim, po odejściu poświęcił się profesjonalnemu fotografowaniu. W swoim dorobku artystycznym ma wystawy indywidualne oraz ponad dwieście wystaw zbiorowych w kraju i za granicą. Pan Leszek jest również laureatem wielu nagród i wyróżnień oraz współlaureatem licznych publikacji i książek. Od wielu lat wykłada fotografię na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.

Pierwsze wrażenia

Książka została wydrukowana w kwadratowym formacie. Nie spotykamy go często w książkach dla grafików, jednak w pozycjach fotograficznych jest to dość popularne. Nie wiem jak dla innych, ale dla mnie jest to uciążliwe i jakoś przeszkadza mi taki format książki. Ma to na pewno jakieś plusy (większe zdjęcia, więcej zmieści się na stronie). Zawiera ona prawie 360 stron szeroko ilustrowanej treści. Obrazków, zdjęć czy ilustracji znajdziemy tutaj dość sporo. Do książki dołączona jest też płyta CD, na której znajduje się kilka zdjęć zawartych w książce (można je obejrzeć w większej rozdzielczości), spis bibliograficzny, lista ciekawych stron w Internecie i indeks. Właściwie to nie wiem, czy ta płyta jest jakoś szczególnie potrzebna, ale jak jest to warto ją przejrzeć.

Spis treści

Książka składa się z 15 rozdziałów, ostatnim jest „Aneks”, który dodatkowo ma aż 17 rozdziałów (może nie za długich, ale jednak).

Pierwszym rozdziałem jest „Wstęp”, w którego skład wchodzą też „Podziękowania”. Dalej mamy „Aparat fotograficzny – Twoje narzędzie pracy” i jadąc już po kolei „Sprzęt fotograficzny”, „ Podstawowe elementy kontroli obrazu”, Elementy optyki fotograficznej – zarys”, „Pomiar światła i ekspozycja”, „Rozumieć światło: oświetlenie”, „Fotografia barwna – podstawy”, „Fotografia czarno-biała”, „Język fotografii – środki wyrazu i zasady kompozycji”, „Rewolucja: fotografia cyfrowa”, „Fotografia hybrydowa – skanery i skanowanie”, „Historia rozwoju technologii fotograficznych”, „Słowniczek”, „Aneks”. Zainteresowanych szczegółowym spisem treści zachęcam do przejrzenia go na stronie wydawnictwa Helion.

Aparat fotograficzny – Twoje narzędzie pracy

Pomińmy wstęp, który był rozdziałem pierwszym i zacznijmy już od pozostałej treści książki. W tym rozdziale znajdziemy opisy aparatów fotograficznych praktycznie od początku fotografii, ich typy, zasady działania, jak obchodzić się z aparatem by się nie zepsuł jak trzymać aparat i temu podobne tematy. Takie trochę słowo wstępu do lektury – rozgrzewka.

Sprzęt fotograficzny

W tej części zaczniemy omawiać sprzęt fotograficzny. Zarówno ten, który posiadać trzeba oraz te dodatkowe rzeczy dla bardziej zaawansowanych. Dowiemy się tutaj trochę o obiektywach, czym są filtry, poznamy ich rodzaje czy do czego służy osłona przeciwsłoneczna. Wszystko oczywiście na przykładach, opatrzone zdjęciami. Znajdziemy też kilka informacji o telekonwerterach, światłomierzach, czy o tym, czym się różni statyw od monopodu.

Podstawowe elementy kontroli obrazu

Znajdziemy tutaj informacje o migawce i przesłonie. Zasady działania tych dwóch elementów, ich rodzaje oraz jak na przestrzeni lat zmieniała się ich budowa, technika działania. Oczywiście dla tych, którzy nie wiedzą, wyjaśnione jest do czego służą owe elementy i co dzięki nim można uzyskać.

Elementy optyki fotograficznej – zarys

Początek tego rozdziału jest typowo fizyczny. Dowiemy się bowiem w nim trochę na temat samej natury światła. Kilka wzorów i praw fizycznych, które kierują światłem. Po przeczytaniu tego rozdziału, będziemy wiedzieć czym jest astygmatyzm czy dyfrakcja w optyce falowej, czy w końcu aberracja chromatyczna. W dalszej części tego rozdziału zaczniemy już trochę technicznych zagadnień dotyczących samego fotografowania między innymi co to jest fish eye (rybie oko) czy fall-out (winietowanie). Dowiemy się też co nieco o obiektywach typu czy o bokeh. To i wiele innych w owym dziale.

Pomiar światła i ekspozycja

Z technicznych rozdziałów typu, co to jest aparat fotograficzny, jakie są jego elementy, autor przechodzi powoli do aspektów samego ustawienia, praw fizyki itd. W tym rozdziale dalej brniemy w ustawienia. Nauczymy się tutaj co daje nam pomiar światła przez obiektyw i właściwie co to jest. Omówimy też rodzaje tego zjawiska oraz znajdziemy kilka ciekawostek na temat nadmiernego kontrastu i metody na jego zapobieganie.

Rozumieć światło – oświetlenie

Owy siódmy rozdział poświęcony jest w całości światłu. Konkretnie jego trzem typom: światła zastanego (czyli naturalnego), sztucznego i mieszanego. Wskazówki tu zawarte dotyczą ustawienia światła w zależności od pory dnia. Rozdział ten jest bardzo szeroko ilustrowany.

Fotografia barwna

No i powracamy trochę na chwilę fizyki. Trochę o barwach i kolorach, jak je postrzegamy, co zrobić by dobrze odzwierciedlić barwy, jak je widzi aparat, a jak człowiek. Koła barw itd., różne podstawy odnośnie barw i fotografii.

Fotografia czarno-biała

Jak sama nazwa rozdziału mówi, zajmiemy się tutaj fotografią czarno-białą. Dużo dowiemy się z tej części o analogowych procesach wywoływania zdjęć. Co, jak, kolejne etapy wywoływania zdjęć. Opisane tu zagadnienia dotyczącą zarówno tworzenia negatywu jak i pozytywu. Gdzieś w środku rozdziału doszukamy się też tabelki z najczęściej popełnianymi błędami podczas procesów tu opisanych.

Język fotografii – środki wyrazu i zasady kompozycji

Nauczymy się tutaj o zasadach dobrej kompozycji. Takiej, aby widz, który ogląda nasze zdjęcie czuł, iż rozumie co chcieliśmy przez nie przekazać. Dowiemy się czy stosować filtry, a jeśli tak to jakie i w jakich sytuacjach? Jak tworzyć dobrą perspektywę, jak stworzyć dobry walor czy zrozumieć histogram? Na te pytania między innymi znajdziemy odpowiedź w tym rozdziale.

Rewolucja: fotografia cyfrowa

Początek rozdziału, to zarys historyczny fotografii cyfrowej. Dowiemy się jak na przestrzeni dziejów rozwijała się technologicznie fotografia, by dojrzeć do cyfrowej odsłony. Kilka prostych i krótkich podrozdziałów na temat wad i zalet fotografii oraz różnic między analogową a cyfrową techniką i co więcej oferuje ta „nowa”.

Fotografia hybrydowa – skanery i skanowanie

Rozdział ten na 4 stronach rozwija tematykę fotografii hybrydowej.

Historia rozwoju technologii fotograficznych

Znowu wracamy do historii, tym razem na początku znajdziemy mały kalendarz ze spisem ważniejszych wydarzeń w dziedzinie fotografii. W tym rozdziale dowiemy się jak rozwijała się nie tylko sama fotografia (mam na myśli tutaj aparaty fotograficzne), ale też elementy do niej potrzebne, np. papier na którym wywoływało się zdjęcia czy farba, która była składnikiem do „malowania” zdjęcia. Ogólnie historia fotografii w pigułce.

Aneks

Pominąłem słowniczek i przeszedłem do aneksu. W aneksie znajdziemy dodatkowe siedemnaście rozdziałów. Zawiera on zagadnienia szczegółowe, które były omówione pobieżnie gdzieś wcześniej w książce. Nie będę już tego omawiał, zainteresowani spojrzą w spis treści i zobaczą co można tutaj znaleźć. Każdy rozdział ma maksymalnie 3 strony.

Moja ocena końcowa

Moim skromnym zdaniem książka jest bardzo fajna. Nie jest, jak już wcześniej wspomniałem, książką typowo o samej technice fotografowania czy ustawiania modelek itd., ale jest pozycją, po której można zrozumieć cały mechanizm kierujący fotografowaniem. Od początku fotografii do najnowszej technologii i osiągnięć w tej dziedzinie. Myślę, że lektura zarówno dla amatorów, którzy chcą nieco dowiedzieć się o działaniu aparatów i o sposobach oraz metodach fotografowania, ale także dla bardziej zaawansowanych fotografów, którzy chcieliby wiedzieć jak te zdjęcia właściwie powstają. Jak dla mnie bardzo dobra pozycja, bo traktuje zarówno o technicznych aspektach fotografii jak i o technologicznych czy fizycznych działaniach aparatów. Czyli w skrócie mamy tu historie fotografii od fizyki, przez technologie, elementy po zasady dobrego fotografowania. Dodatkowym atutem książki jest to iż posiada wiele ilustracji i tu nie tylko mówię o przykładach zdjęć, ale także o różnych tabelkach, diagramach, histogramach i tak dalej.

Cena

Cena okładkowa to 79 zł.

Bonus

Jeśli czytacie recenzję na temat fotografii, pewnie zajmujecie się także retuszem. W związku z tym mamy dla Was małą niespodziankę. Dla każdej osoby, która skomentuje ten artykuł i zgłosi się do nas na redakcja@grafmag.pl prześlemy kod, który pozwala na zakup z 5% upustem dowolnego tabletu firmy Wacom w sklepie internetowym Graficzne.pl.