Aleksandra Tulibacka
27 października 2017 roku Sejm RP ustalił uchwałę, która nieco namieszała w sytuacji zawodowej grafików komputerowych i innych przedstawicieli branży kreatywnej współpracujących z różnymi podmiotami na podstawie umowy o dzieło.
Dlaczego tak się stało? Wszystko wynika z dodanego przez jej twórców zapisu (ust. 9b w art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), który nie do końca precyzyjnie określa rodzaje działalności, które objęte będą możliwością odliczenia 50% kosztów uzyskania przychodu.
Na jego podstawie koszty te stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu działalności:
1) twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki,
literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej,
programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
2) badawczo-rozwojowej oraz naukowo-dydaktycznej;
3) artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii;
4) w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów;
5) publicystycznej.
Jak widzicie, na liście tej brakuje zapisów odnoszących się wprost do grafiki komputerowej, wspomniane są jednak sztuki plastyczne czy tworzenie oprogramowania. W związku z tym pojawiły się kłopoty z interpretacją i nieco zamętu. W sieci aż roi się od spekulacji, przeróżnych wizji i możliwości wyjścia z zaistniałej sytuacji.
Wiemy, że wśród Was też są osoby, które zabolałoby takie dodatkowe obciążenie, dlatego postanowiliśmy spróbować uzyskać informację u źródła i o opinię zapytaliśmy Ministerstwo Finansów. Informacje, które uzyskaliśmy powinny Was ucieszyć. Zostaliśmy poinformowani, że istotny w tym wypadku nie jest wykonywany przez Was zawód, a fakt, czy powstałe w jego wyniku dzieło jest chronione zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Z niej wprost wynika, że przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Lista rodzajów działalności i wynikające z niej wątpliwości są efektem wykorzystania przez jej twórców archaicznej w dzisiejszych czasach listy utworów chronionych prawem autorskim, które znaleźć możecie w ustawie z 1994 roku.
W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
2) plastyczne;
3) fotograficzne;
4) lutnicze;
5) wzornictwa przemysłowego;
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
7) muzyczne i słowno-muzyczne;
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
9) audiowizualne (w tym filmowe).
art. 1 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Zatem, w zarówno w poprzednim stanie prawnym, jak i w obecnym, to nie wykonywany zawód determinuje uprawnienie do skorzystania 50% kosztów uzyskania przychodu, tylko to czy w ramach wykonywania tego zawodu zostanie stworzone dzieło (w przypadku grafików - dzieło z zakresu sztuk plastycznych, ewentualnie tworzenia programów komputerowych).
Podsumowując, okazuje się więc, że wszyscy graficy, którzy wcześniej poprawnie rozliczali się z wykorzystaniem 50% kosztów uzyskania przychodu, mogą robić to i teraz. Ze swojej strony polecam jedynie upewnić się, że każdy stworzony w ramach umów utwór, jest dziełem w rozumieniu Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Będąc przy dobrych nowinach, pamiętajcie też, że w tej samej ustawie zwiększono też limit 50% kosztów uzyskania przychodu o 100%, czyli do kwoty 85 528 zł rocznie.
Dodatkowo dowiedzieliśmy się, że do Ministerstwa Finansów wpływają sygnały, że dodany przepis wzbudza wątpliwości interpretacyjne wśród przedstawicieli niektórych branż kreatywnych, także twórców grafiki użytkowej. W związku z tym, we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, trwają prace nad zmianą tego przepisu, która powinna wyeliminować te wątpliwości. Trzymamy kciuki, za sprawną jej publikację.
